İyi ve kötü huylu olarak sınıflandırılan yumuşak doku ve kemik tümörü vakaları, nadir görünmelerine rağmen yaşamın her döneminde karşımıza çıkabiliyor. Genellikle çocukluk ile genç yetişkinlik dönemlerinde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle kendini gösteren iyi huylu tümörler bazen tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşebiliyor veya cerrahi müdahale ile başarıyla çıkarılabiliyor. Buna karşın kötü huylu tümörler hızla büyüyerek çevre dokulara zarar verebilir, kırıklar oluşturabilir ve hatta uzak organlara sıçrayabilir; bu nedenle erken teşhis ve etkili tedavi birinci öncelik olarak ön plana çıkıyor.
Memorial Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Şefik Murat Arıkan, kemik ve yumuşak doku tümörlerinin belirtileri ile tedavi seçenekleri konusunda bilgi paylaşımında bulunuyor. Ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığını hafife almayın ifadesiyle, iyi huylu tümörlerin çoğunlukla cerrahi olarak çıkarılabildiğini, ancak kötü huylu tümörlerin hayati riskler doğurduğunu vurguluyor. Kötü huylu yumuşak doku tümörleri (sarkomlar) hızlı büyüyerek akciğer, kemik veya beyin gibi uzak organlara metastaz yapabilir ve bu durum hastanın yaşamını tehdit edebilir.
Bu nedenle belirtilerin ciddiye alınması ve uzman bir merkeze acil başvuru kritik önem taşıyor. Biyopsiyle kesin tanı konulduktan sonra kapsamlı bir cerrahi müdahale ile kitlelerin çıkarılması çoğu durumda gereklidir. Cerrahi sonrası nüksRiskini azaltmak için ışın tedavisi veya kemoterapi gibi ek tedaviler de uygulanabilir.
Kemik ve yumuşak doku tümörlerinin 5 önemli belirtisi! İyi huylu tümörler genelde yavaş ilerler ve eklem veya kemik üzerinde ağrı, hareket kısıtlılığı veya aksama ile kendini gösterebilir. Ancak kırık riski ve hızlı büyüme potansiyeli olanlar için cerrahi temizleme gerekebilir. Kötü huylu kanserler ise sürekli artan kemik ağrısı, tümöre bağlı kırıklar ve şişlik ile doktora başvurmayı gerektirir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri görüldüğünde mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır:
- Vücudun herhangi bir bölgesinde sonradan oluşan şişlikler
- Eklemlerde hareket kısıtlılığı
- Geçmeyen inatçı kemik ağrıları
- Çocuklarda sebepsiz topallama gibi sonradan gelişen aksamalar
- Gece uykudan uyandıran ağrılar
Zamanında müdahale ile tedavi mümkün olarak özetlenen yaklaşım, radyolojik tetkikler sonrasında geniş ve kapsamlı cerrahi müdahaleyi gerektirebilir. Ameliyat sürecinde protezler, plak-vida ve çivilerle kemik güvence altına alınır. Bu hastalık grubunun özellikle orta ve ileri yaşlarda daha sık görüldüğü halde, çocukluk döneminde de sıklıkla rastlanır. Osteosarkom ve Ewing sarkom gibi tümörler çocukluk/ergenlik döneminde daha sık görülür ve acil medikal-cerrahi tedavi gerektirirler. Genelde iyi huylu tümörler baskın olsa da, kötü huylu ve yumuşak doku tümörlerinde fark edilmesi gereken bir dengesizlik vardır: Bir kötü huylu tümöre karşılık çok sayıda iyi huylu tümör görülebilir.
Kemik tümörleri özellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde önemli ölçüde görülmektedir. Tek taraflı şişlik veya sabit yürümek güçlüğü gibi belirtiler olduğunda acilen doktora başvurulmalıdır. Erken tanı, tedavinin başarısını büyük ölçüde artırır ve çoğunlukla tedaviyi mümkün kılar.
Erken tanı hayat kurtarıyor, amputasyonu önlüyor mesajı, hastane merkezlerinde multidisipliner bir yaklaşımın gerekliliğini vurgular. Radyoloji, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, girişimsel radyoloji, nükleer tıp, fizik tedavi ve onkolojik ortopedi gibi branşlar bir arada hareket ederek hastayı en doğru şekilde tanılar ve tedavi eder. Günümüzde tedavi planları kişiye özel olarak şekillenir ve gelişmiş teknolojiler sayesinde sadece amputasyon oranları değil, genel yaşam kalitesi de iyileşmektedir.
Sıklıkla 40 yaşından sonra görülüyor! Genetik etkenlerin önemli rol oynadığı bu hastalıkta, mutasyonlar nedeniyle önlenemezlik söz konusudur; ancak erken tanı ile tedavi mümkün olabilir. Ailede tümör öyküsü olanlarda tarama ve dikkatli takip önerilir. Yumuşak doku tümörleri her yaşta ortaya çıkabileceği gibi 40 yaş sonrası sıklıkla görülür ve ileri yaşlarda metastaz ihtimali artar. Multidisipliner yaklaşım, tedavinin başarısında en kritik unsurdur ve radyoloji, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, girişimsel radyoloji, nükleer tıp, fizik tedavi ve onkolojik ortopedi gibi branşların birlikte hareket etmesi elzemdir.
Kaynak: Beyaz Haber Ajansı (BYZHA)
News
