Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, 18 Eylül Su Tasarrufu Günü vesilesiyle su konusunda bireysel önlemleri değerlendirdi. Türkiye’nin su sıkıntısı yaşayabileceği yönündeki görüşlerini paylaşırken, suyun öneminin giderek arttığını vurguladı. Gelecek için su kaynaklarını koruma ve sürdürülebilirliği sağlama amacıyla tüketim alışkanlıklarının dikkatli yönetilmesi gerektiğini belirten Karakaş, uluslararası SDG-6 hedefinin herkes için temiz suya erişimi amaçladığını hatırlattı. Ülkenin gelecekte su kenarında karşılaşabileceği zorluklar, kişi başına düşen kullanılabilir yıllık su miktarının 2030, 2040 ve 2050 yıllarında düşeceği öngörüleriyle yeniden ele alındı.
Su stresi ve su fakirliği kavramları, talebin mevcut su miktarını aştığı ya da su kalitesinin düşmesiyle kullanımın sınırlanması olarak tanımlanıyor. Karakaş’a göre iklim değişikliği ve hızlı nüfus artışı bu baskıyı daha da belirginleştirecek; yılda kişi başına düşen su miktarının belirli eşiklerin altında kalması ise ülkeyi su fakiri kategorisine sokuyor. Bu çerçevede, ihtiyaçların karşılanabilmesi için pratik çözümler ön planda tutuluyor.
Günlük hayatta uygulanabilir tasarruf önerileri arasında tuvalet rezervuarlarının kapasitesinin değiştirilmesiyle başlayan tasarruflar, su tüketimini önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin 16 litrelik bir rezervuar kullanıldığında, 4 kişilik bir aile için ayda su tüketimini 7 ton seviyesine kadar azaltmak mümkün. Rezervuara 1.5 litrelik plastik şişeler koymak yaklaşık %20 tasarruf sağlayabilir. Geleneksel duş başlıkları yerine düşük akımlı başlıklar tercih edildiğinde dakikada su kullanımı 15-20 litreden 9-10 litreye inebilir ve beş dakikalık bir duşta tasarruf %30-40’a ulaşabilir. Diş fırçalama ve yüz yıkama sırasında musluğu kapatmak da günlük 15-35 litre tasarruf sağlar.
Evlerde en çok su kullanılan alanlar konusunda dikkat çekici paylar: banyolar ve tuvaletler yaklaşık %65’lik bir paya sahipken, çamaşır ve bulaşık yıkama %20’lik bir paya denk geliyor. Musluklar kapalı tutularak diş fırçalama ve yüz yıkama sırasında tasarruf sağlanabilir. Ayrıca, yıkama makinelerinin tam dolu kullanılması ve kısa programların tercih edilmesi su tasarrufunu artırır; mutfakta akan suyun doğrudan bitkiler için kullanılması önerilir. Arızalı muslukların onarılması da su kayıplarını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.
Bahçede damla sulama ile önemli kazanımlar elde etmek mümkün. Damla sulama, %50’ye varan tasarruf sağlayabilir ve yalnızca ihtiyaç duyulan bitkileri suladığı için yabani otların büyümesini de sınırlandırır. Sulama saatlerinin akşam yapılması, buharlaşmayı azaltır ve toprak suyu daha verimli emer. Ayrıca susuzluğa dayanıklı bitkiler seçimiyle uzun vadede büyük tasarruflar elde edilir.
Küçük adımlar, büyük etkiler mesajı, bireysel çabaların toplum düzeyinde fark yaratabileceğini gösteriyor. Dünya Su Günü ve Su Tasarrufu Günü gibi özel günler, suyun değerini hatırlatıp bilinç oluşturmaya hizmet ediyor. Ardışık olarak akıt veren muslukları onarma, tasarruf aparatları ekleme, tasarruflu duş başlıkları kullanma, bulaşık ve çamaşır makinelerini su ve enerji tasarruflu olanlar arasından seçme, makineleri dolu çalıştırma ve kısa programları tercih etme gibi adımlar, tonlarca su tasarrufunu mümkün kılıyor. Ayrıca ön yıkama yapmamak, makineleri dolmadan çalıştırmamak ve duş sırasında suyu boşa akıtmayıp sifonları kademeli kullanmak da içten gelen tasarruf stratejileri arasında yer alıyor.
Kaynak: Beyaz Haber Ajansı (BYZHA)
News
